تحلیل ناآرامیهای شهریور ۱۴۰۱ از زبان عباس عبدی
تاریخ انتشار: ۵ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۹۱۳۱۲
با اعلام خبر فوت مهسا امینی بعد از فراخوانی در گشت ارشاد، ناآرامیها در نقاط مختلف کشور شکل گرفته و در بسیاری از نقاط به اغتشاش و درگیری کشیده شده است. اما منشا این اعتراضات، عوامل گسترش ناگهانی آن و راهکارهای درست رویارویی با آن، موضوعاتی مهم و پیچیده است که بررسی آنها، نیازمند دریافت نظر نخبگان است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در همین زمینه، دفتر پژوهش ایرنا مصاحبههایی با نخبگان، اندیشمندان و جامعه شناسان با رویکردهای مختلف را در برنامه دارد که به تدریج منتشر میشود. پیش از این گفتوگوهایی با «عماد افروغ» جامعهشناس و «مهدی جمشیدی» عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این باره ارائه شده است.
فوت امینی تحمل افراد را سرریز کرد
پس از سال ۹۶ بحث شد که برای اعتراضات قانونی راهحل داده شود ولی مدتی بحث شد و هیچ راهی باز نشد. با این حساب، این راهی است که ساختار سیاسی به جوان خود یاد داده است و جوان معترض خشونت را انتخاب نمیکند، بلکه این وضعیت به او تحمیل میشود
عباس عبدی در خصوص علت اعتراضات گسترده در پی فوت خانم امینی گفت: هنگامی که یک درخت را با تبر قطع میکنند، با اولین ضربه درخت سقوط نمیکند، باید ضربات زیادی زد تا درخت قطع شود. ولی در نهایت یک ضربه هست که موجب سقوط آن میشود. یک منبع آب هم با اولین سطل آب پر نمیشود. هر چه ظرفیت منبع بیشتر باشد، باید سطلهای بیشتری در آن ریخت. ولی خلاصه یک ظرف آخری هست که منبع را سرریز میکند.
عبدی توضیح داد: مرگ مهسا همان ظرف آخر یا ضربه نهایی است که منبع را سرریز یا درخت را قطع کرد. زنان زیادی در این مدت تحقیر شدند و ترسیدند و بسیاری از مردان نیز خواهر، دختر و مادری داشته اند که این حس بد را چشیدهاند. ولی چون ظرفیت مردم زیاد بود، سالها طول کشید تا بالاخره صبرشان لبریز شد و همه گذشته برای آنان زنده شد و این میزان واکنش را در این مقطع شاهد بودیم.
این تحلیلگر در بیان عوامل و مطالبات این اعتراضات افزود: تحقیری که زنان در گشت ارشاد متحمل میشدند، به خودی خود مهم بود، ولی یک مورد بود از موارد دیگر. در دانشگاهها، ادارات، انتخابات و رد صلاحیتها، دادرسیها، توزیع رانتها، رسانههای رسمی و اتهام زنیها و.. مجموعه ای از موارد بود که با این اتفاق، همه آنها مورد نقد قرار گرفت و سررسیدشان آغاز شد.
مجالی برای تظاهرات قانونی ایجاد نکردهایم
عبدی در پاسخ به این سوال که چرا اعتراضات در موارد بسیاری به درگیری و اغتشاش کشیده شد، گفت: اولا این بار تا کنون مثل سال ۹۸، به علل گوناگون خشونت غالب نشده است. ولی از این مساله گذشته، پرسش را باید این طور طرح کنید که چرا اعتراضات خشنتر نشده است؟ باید از خود بپرسیم که آیا جز خشونت راهی جلوی جوانمان باز گذاشتهایم؟ آیا به درخواست تظاهرات مسالمت آمیز پاسخ مثبت دادند؟ میگویند شرکت در تظاهرات غیرقانونی جرم است؛ مگر تظاهرات قانونی هم وجود دارد؟
وی افزود: پس از سال ۹۶ بحث شد که برای اعتراضات قانونی راه حل داده شود. راه حل در این زمینه بود و هست، ولی مدتی بحث شد و هیچ راهی باز نشد. با این حساب، این راهی است که ساختار سیاسی به جوان خود یاد داده است و جوان معترض خشونت را انتخاب نمیکند، بلکه این وضعیت به او تحمیل میشود.
هیچ تجدیدنظری سبب خدشه نظام نمیشود،به شرطی که عقلانی و منطقی باشد. مگر سیاستهای گذشته وحی منزل است که تغییر نکند؟ عدهای نگران منافع خودشان هستند و از این رو از وضع موجود حمایت میکنند
معترضان از نظام آموزشی و رسانهای منزجر شدهاند
این جامعهشناس در تحلیل طیف شکلدهنده اعتراضات اظهار کرد: معترضان به لحاظ گروههای سنی، عموماً جوانان دهه هشتادی هستند که بیگانه با ارزشهای رسمی هستند. چون در این ساختار آموزش دیدهاند و از نظام آموزشی و رسانهای آن منزجر شده اند. چیزی برای از دست دادن ندارند. البته زنان جدیتر هستند. طبقه متوسط و حتی رو به پایین و بالا نیز در میدان اعتراضات هستند. هر اعتراضاتی نشان داده است که انواع و اقسام اقشار و گروههای جامعه اعتراض دارند. این هم یک نمونه، البته فراگیری این اعتراضات بیسابقه است.
به گفته عبدی، حرکتهای خیابانی، خود پیامد برخی اتفاقات دیگر است. فقدان آزادی برای اعتراضات مسالمتآمیز، فقدان رسانههای آزاد برای طرح مطالبات مردم، فقدان فضای باز سیاسی برای مشارکت عمومی، موجب حرکتهای خیابانی میشوند. طبیعی است این اقدام از روی ناچاری است و طبعاً عوارض منفی آن کم نیست، ولی راه دیگری جلوی مردم گذاشته نمیشود.
وی در ارزیابی عملکرد مسئولان در قبال این اتفاقات، گفت: همین رویکردهاست که کار را به اینجا رسانده، نداشتن رسانه مستقل و حقیقتگو، فقدان رسیدگیهای مستقل قضایی در این امور سیاسی، فقدان فرضیه برای مشارکت مؤثر سیاسی و اجتماعی کردن جوانان از طریق نهادهای حزبی، و مهمتر از همه محدود شدن حکومت به تعدادی افراد و جناح محدود، ریشه این بحرانهاست.
عدهای نگران منافع خودشان هستند
این روزنامهنگار با تاکید بر اینکه «هیچ تجدید نظری باعث خدشه به نظام نمیشود»، گفت: به شرطی که تجدید نظر براساس اصول عقلانی و منطقی باشد. آیا این سیاستها موجب افزایش دینداری یا حجاب زنان شد؟ به طور قطع خیر و اثر منفی هم داشته است، خوب! نباید به این سیاستها ادامه داد. مگر سیاستهای گذشته وحی منزل است که تغییر نکند؟ اینها هیچ کدام ربطی به دفاع از نظام ندارد، اما عدهای نگران منافع خودشان هستند و از این رو از وضع موجود حمایت میکنند.
عبدی در پایان به رسمیت شناختن دیگران، آزادی رسانه به ویژه صداوسیما، استقلال قضایی، تغییر رویکردهای موجود در تطبیق قوانین با شرع و قانون اساسی، کنار گذاشتن سیاست رد صلاحیتها و باز کردن راه برای مشارکت عمومی را روشهای حل مساله و جلوگیری از تکرار این حوادث ناگوار دانست و تاکید کرد: بدون اینها راهی برای خاتمه بحران وجود ندارد.
برچسبها اعتراض های خیابانی جامعه شناسی اغتشاشاتمنبع: ایرنا
کلیدواژه: اعتراض های خیابانی جامعه شناسی اغتشاشات اعتراض های خیابانی جامعه شناسی اغتشاشات سیاست ها بحث شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۹۱۳۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۱۱ هزار گروه جهادی در نوروز خدمترسانی میکنند
رئیس سازمان بسیج سازندگی کشور با بیان اینکه برای نوروز و ماه مبارک رمضان حدود ۱۱ هزار گروه جهادی و ۱۰۰ هزار جهادگر اعلام امادگی کردند، گفت: این گروههای جهادی در این ایام ۲۵ هزار خدمت به مردم به ویژه محرومان ارائه میکنند. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، سردار محمد زهرایی امروز در جمع خبرنگاران، اظهار داشت: امسال چون سال نو با ماه مبارک رمضان همزمان شده برنامه حرکتهای جهادی تفاوت اشکالی پیدا کرده است. پویشی به نام "خانه دوست کجاست" با همت جهادگران راهاندازی شد که در این پویش هم خدمت به مستضعفین انجام میشود و هم سفره افطار ساده در خانه محرومان با کمکهایی که جهادگران جمعآوری میکنند، پهن میشود.
رئیس سازمان بسیج سازندگی کشور، بیان کرد: فعالیتهای عمرانی، اشتغالزایی، فرهنگی و آموزشی در این ایام از افطار تا سحر صورت میگیرد.
زهرایی به سیل استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: قرارگاه ملی در این منطقه با هدف کاهش آلام مردم و کمک حداکثری به این منطقه فعال شده است. در شرق استان کرمان نیز یک قرارگاه ملی راهاندازی شد که ثمرات خوبی داشته و هنوز در حال ارائه خدمات است.
رئیس سازمان بسیج سازندگی کشور به 13 شهریور اشاره کرد و گفت: 13 شهریور مبدا حرکتهای جهادی و امدادرسانی است که در سال 1347 توسط مقام معظم رهبری برای زلزله فردوس انجام شد و این روز در تقویم رسمی کشور به نام روز حرکتهای جهادی و امدادرسانی به ثبت رسیده است. برای 13 شهریور امسال برنامه خاص اجلاسیه شهدای جهادگران آسمانی را به صورت ملی در شهرستان فردوس خواهیم داشت.
وی بیان کرد: در این اجلاسیه خانوادههای شهدای جهادگر، جهادگران فعال، قرارگاههای عملیاتی کشور و ... حضور خواهند داشت.
رئیس سازمان بسیج سازندگی کشور گفت: در کنار اجلاسیه نمایشگاه و رویداد طلایه داران اقتصاد مقاومتی و افتتاح پروژههای زیرساختی را نیز خواهیم داشت.
زهرایی به محتواسازی در مورد 13 شهریور اشاره کرد و گفت: در جلسهای که برگزار شد مطرح کردیم که اگر بشود یادمانی در بیرجند و فردوس به نام 13 شهریور یا نامگذاری خیابان یا میدانی در این مورد ایجاد شود. بر همه ما در خراسان جنوبی ضرورت دارد 13 شهریور را بزرگ بداریم و به عنوان یک نقطه عطفی در خراسانجنوبی که به واسطه این واقعه تاریخی که اتفاق افتاده نگاهها به خراسانجنوبی و مناطق کمتر توسعه یافته استان توسط مسئولان جلب شود.
رئیس سازمان بسیج سازندگی کشور از فعالیت 51 هزار گروه جهادی در کشور خبر داد و گفت: در سراسر کشور بیش از یک میلیون جهادگر فعال داریم. برای عید نوروز و ماه مبارک رمضان حدود 11 هزار گروه جهادی و 100 هزار جهادگر اعلام آمادگی کردند که در برنامههای مختلف حضور پیدا کنند و در این ایام 25 هزار خدمت به مردم به ویژه محرومین ارائه شود.
وی در مورد بیمه جهادگران، بیان کرد: اصلاحیه قانون بسیج سازندگی را برای مجلس ارسال کردیم و دو سال میشود معطل هیئت رئیسه است و بنا به دلایلی که درک نکردم به صحن علنی نمیآید. قاطبه نمایندگان با رای حداکثری پشت این اصلاحیه قانون هستند که تصویب شود. مباحث مطرح شده در این قانون شامل شهدای خدمت، رقم خوردن رسمی هویت حقوقی گروههای جهادی، بیمه و درمان جهادگران است که واقعا گمنام و مظلوم در این زمینه ماندند. امیدواریم این اصلاحیه قانون با حضور نمایندگان جدید تصویب شود.
زهرایی گفت: در بسیج هرآنچه حمایت از جهادگران میشد آیین نامه و ابلاغ شده و در حال حاضر نظامنامه حمایت و پشتیبانی از گروههای جهادی در ستادکل سپاه در حال بررسی است که یک بخش، بیمه است که ان شاءالله انجام خواهد شد.
انتهای پیام/254